vendredi 7 novembre 2008

La television per la fenèstra !


Los Franceses agachan quasi totes (98.5%) la television : 4 oras 10 per telespectator e per jorn e 5 oras 36 per fogal e per jorn ! E de mai en mai, tanben sus d'ordenadors, passejadors (?), telefonets... Quanta parts de mercat en perspectiva !


E pertant… d’experiénçias vièlhas menadas al Canada an provat que mai lo mond agacha la television, mai pensa la meteissa causa sus diferents subjèctes. D’autras, mai novèlas, que la television es coma una dròga, que copa la sensacion de sadolitge e qu’es per aquò que tan de telespectators manjan de tròp. Tanben que desregla
l’ormona que regula la pubertat e doncas que los joves telespectators se fan adolescents mai lèu, tròp lèu…


Mas pas besonh d’aqueles saberuts per comprene qu’i a quicòm que truca amb aqueste dacòs : me remembri d’un temps pas tan luènh ont mon vilatge de 9 000 armas n’en comptava pas que 450. Son dòble còr èra la glèisa e lo cafè.

Un vilatge de garriga que tot lo mond s'i coneissiá e parlava occitan sens o saupre, coma Mossur Jourdain que fasiá de pròsa sens o saupre tanpauc…

Un ser de julhet après lo sopar : las sentors de fricòt, d’alh e de sopa rebalan dins las carrièras. Las femnas sortisson lo sèti plegable e lo tricotatge. Jol pretèxt de ganhar de jorn, començan d’inacabablas charradissas. Cadun es davant sa pòrta e s’interpèla. Risèm d’un cap de la carrièra a l’autre.

Los òmes fuman. Charran pas mens mas las besucariás son reservadas a las femnas, vaquí çò que sembla dire lor aire grèu. La caça, la vinha, los tropèls e los contes dels vièlhs son causas d’importància.

Los enfants cèrcan pas de pretèxt. Aquestas velhadas son una fèsta de cada jorn. Visca l’estiu ! Son jos lo nas dels parents que lor prestan sonqu’una atencion distracha. Lo tot es d’èstre discret. E se'n fa de conariás !

Los mai braves s’assetan lo cuol sus lo trepador qu’a gardat lo caud del solelh e aquò es plan agradiu. Saunejan o legisson o jògan a l’osset. Recuperèron lo som a la dormida decretada obligatòria per totes - pichons e grands- tot lo long de l’estiu. E aquò, es força mens risolièr…


Cal pas agachar darrièr, òc, mas ieu, las seradas d’estiu quand me pren l’enveja d’une pichòta passejada al rescontre del vilatge e de la frescadura, torni amb lo còr gròs… Las carrièras son desèrtas e las pòrtas tancadas. Per las fenèstras dubèrtas, entendi la television e sas multiplas voses que lo mond es de mai en mai cablat amb una aurelha granda e blanca pegada sus totes los ostals. Per tot aquel mond fa caraco de parlar fòrt coma lo mond d’aquí - sèm pas mediterranèus per res- mas de daissar lor television traucar la nuèit doça encantada dels grilhs, es normal…
Per prene lo freg dins la garriga enlunada, me caldri
á passar de quilomètres de lotejaments. Soi sola o quasi a m’enivrar dels perfums de la nuòch d’estiu, a tendre l’aurelha al cant greule del duganèl. Los del rossinhòl e de la granhòta son cobèrts per los comentaris d’un match o las colhonadas dobtosas d’emissions dichas "de varietat" o lo bruch de las fusilhadas.

Tè, m’arresti, que vau passar per una reborsièra...

Illustracion : Taccuino Sanitatis (sègle catorzen)



Aucun commentaire: