La primièra dralha

Un còp èra, un pastre que deviá partir per sa primièra dralha. Son pas de contaralhas mas una istòria vertadièra qu’aquel pastre èra mon oncle René. Demorava dins la garriga montpelhièrenca e me contèt mai d’un còp tot aquò. Me pòdi remembrar cada paraula o gaireben :

« Èra en 1941. Aviái passat l’annada dins un mas de Sant-Gèli-dau-Fesc, Coulòndres, a me logar coma pastre. Lo patron qu’èra un vièlh joine òme, aviá esperat que passe lo uòch de junh, qu’es la Sant Medard, patron dels auratges, per decidir de partir a la montanha. Un jorn, arriba e me ditz :
« Partirem deman. Ai trobat una nisada d’agaças. Bogre, vai las quèrre e ieu, las farai còire a la fin de la jornada. »
I n’i aviá quatre qu’èran polidas, prèstas a partir.
« A ! E tuèrem tanben l’anhèl de la jaça. Farà ben per la dralha.»
Èra una traça de regòrd qu’aviá lo tornís. Èra gros coma un lapin de campanha, aviá pas res a manjar que de faisses de blaca. Enfin… L'endeman, arribi de bona ora, a tres oras, amb mon chin, ma corètja, ma capa, mon grand parapluèja e mon sac en pèl de vedèl.
« Podèm pas partir uèi, soi pas prèste, » ditz lo patron. « Ai de causas de comprar au vilatge. »
Lo jorn passa. L'endeman cal tuar l’anhèl magre. Mas coma arriba lo contramèstre, lo patron l’escampa dins lo bren per pas ne li donar. Amai ! Èra propre, l’anhèl, tot enfangassat !
Enfin, amb tot aquò, caliá esperar l'endeman per partir. Lo ser, lo patron fa còire las agaças e lo beligàs.
Enfin, a tres oras d’abans jorn, dringa-dranga, dringa-dranga, dringa-dranga, lo tropèl endralha. Nos arrestam per dejunar a l’entrecada de Viòls, dins la garriga. Nos assetam, plan tranquilletons, lo patron dobrís son sac e arriban las agaças. Fan de puta ! Avián encara las plumas e tot ! Diguèri :
« Tè, aqueles anhèls son partits dins lo bòsc, van s’endormir au solelh e los anam pèrdre. M’en vau faire lo torn per los ramenar totes ensems. »
Lo patron respondèt :
« Non, pas la pena, manda lo chin ! »
« Non, non, non ! I vau anar, tot a mon aise. »
Quora trapèri lo bòsc, pensatz que mon agaça a volat !
Quand tornèri, lo patron diguèt :
« Cossí l’as trobada ?
« Ò, extrà ! »
« Se manjàvem l’autra ? »
« Ò non !! La manjarem a miègjorn ! »
Dringa-dranga, dringa-dranga, dringa-dranga, es la partença.
A miègjorn, arribam a Puèchabon dins los olius. Coma i aviá un pauc d’ombra, decidissèm de manjar aquí. E nòstre patron sortís tornarmai son agaça d’un papièr jaune coma se'n fasiá a l’epòca !
Ò… quand vegèri aquela agaça ! Sabiái pas pus de qué faire.
E puèi m’avisèri que los olivièrs èran sus de bancèls amb de pichòtas muralhas per arrestar la tèrra.
« Òòòò… Nos anam faire repotegar se lo tropèl fa tombar las muralhas amb totes aqueles pichòtes proprietaris ! Escota, ieu i vau anar… »
E partiguèri d’aquí a la carrièra d’Argellièrs ont mon agaça volèt de l’autre costat dau valat. Puèi tornèri e mangèri amb lo patron un tròç d’anhèl qu’èra tan magre que risquava pas de nos estofar, e de pan e de confitura qu’aviá balhat una vesina, la Justina. E dringa-dranga, dringa-dranga, dringa-dranga, despart !
Mas las aventuras èran pas acabadas ! Los pargues per cledar las bèstias la nuòch èran a Montpeirós. Aval sem anats dins un pichòt restaurant ont nos an balhat un pauc de sopa. I aviá Coca amb son tropèl.
Aprèp sopar calguèt s’anar cochar. Lo cónsol aviá fach de cabanas nòvas amb de palha per los pastres tot a costat dels pargues. I aviá un pauc de pluèja e las cabanas èran benvengudas. Mas pas possible de dormir qu’èran cafidas de nièras ! Avèm mièlhs estimat de dormir contra una muralha granda, jos la pluèja.
Lo lendeman, anèrem dinar a la Vacariá, puèi cochar a la Bauma Auriòl.
Lo matin, nos sauvèrem per l’Hospitalet amb totjorn d’anhèl malaut per lo dejunar e lo dinnar, mas ieu, ne mangèri pas gaire. Sus la carrièra de Santa-Eulalia-de-Cernon, avèm pas fach tres quilomètres que lo patron ven malaut coma un chin. Sabiái pas pus de qué faire. Mas lo tipe èra solid ! Pren dins son sac la boita per faire beure lo chin e mosega una cabra !
Doçament, doçament, lo tropèl fa son camin. Lo patron qu’èra totjorn malaut e contunhava de beure de lach de cabra, diguèt :
« Aqueste sèr serem pas mal, anirem sopar au mas de mon fraire. »
Èri content ! Mas lo fraire èra coma lo patron, un gonhafièr. Aviá perdut sa femna, peuchère, e l’ostal èra pas net : las galinas cagavan sus la taula. Portava un grand capèl.
Enfin… sopèrem e passèrem una bona nuòch dins la palhièira.
Lo matin, calguèt partir per Sant-Maurici-de-las-Sòrgas ont lo tropèl arribèt abans miègjorn. L’estiva èra pas luènh : tres o quatre quilomètres e aviái pas pus qu’a dire adieu a mon patron que demorava sol e a davalar dins la plana. Mas nos caliá encara passar per lo vilatge. Èra lo Còrpus amb lo pausador e de flors d’en pertot. Mon amic ! Las cabras arriban e bolan tot, manjan las flors… Oi ! Nos faguèrem sonar Juli per las femnas ! Èran talament en colèra qu’uèi encara me demandi se n’i a pas qu’an fach de vinagre !

E dringa e dranga, e dringa e dranga, èra ma primièra dralha mas ne deviái tornar faire pendent trenta annadas ! »